Cổ tức là phần lợi nhuận mà một công ty phân chia cho các cổ đông của mình, dựa trên số lượng cổ phần mà họ đang nắm giữ. Cổ tức thường được chi trả bằng tiền mặt hoặc cổ phiếu. Khi một công ty có lợi nhuận, họ có thể lựa chọn giữ lại lợi nhuận để tái đầu tư vào hoạt động kinh doanh hoặc phân chia một phần lợi nhuận đó cho các cổ đông dưới dạng cổ tức.
Để được nhận cổ tức, nhà đầu tư cần nắm giữ cổ phiếu trước ngày giao dịch không hưởng quyền.
Mục đích của việc chi trả cổ tức
Mục đích của việc chi trả cổ tức là để phân phối lợi nhuận sau thuế cho cá chủ sở hữu và các nhà đầu tư đã đầu tư vào doanh nghiệp.
Việc chi trả cổ tức là một cách để công ty tỏ lòng tri ân và chia sẻ thành công với các cổ đông, những người đã đầu tư vào công ty. Số tiền hoặc cổ phiếu được phân chia thường dựa trên quyết định của ban lãnh đạo công ty và phải được thông qua tại cuộc họp đại hội đồng cổ đông.
Có các loại cổ tức nào
Cổ tức trong công ty cổ phần gồm 2 loại là Cổ tức cổ phần ưu đãi và Cổ tức cổ phần cổ thông.
Cổ tức của cổ phần ưu đãi là loại cổ phần được trả cổ tức với mức cao hơn so với mức cổ tức của cổ phần phổ thông, cổ tức cổ phần ưu đãi được xác định theo điều lệ và quy định của riêng mỗi công ty.
Cổ tức của cổ phần phổ thông là cổ tức trả cho cổ phần phổ thông được xác định căn cứ vào số lợi nhuận ròng đã thực hiện và khoản chi trả cổ tức được trích từ nguồn lợi nhuận giữ lại của công ty.
Các hình thức chi trả cổ tức
Có 3 cách thức chi trả cổ tức hiện nay bao gồm: Trả cổ tức bằng tiền mặt, trả cổ tức bằng cổ phiếu và trả cổ tức bằng tài sản khác (quy định tại Điều lệ công ty)
Trả cổ tức bằng tiền mặt
Cổ tức tiền mặt là khoản tiền mà một công ty chi trả trực tiếp cho các cổ đông từ lợi nhuận của công ty. Khi một công ty công bố cổ tức tiền mặt, các cổ đông sẽ nhận được một khoản tiền mặt tương ứng với số lượng cổ phần mà họ sở hữu.
Cổ tức tiền mặt thường được ưa chuộng bởi các cổ đông vì nó cung cấp thu nhập trực tiếp. Tuy nhiên, chi trả cổ tức tiền mặt cũng có nghĩa là công ty đang phân chia lợi nhuận thay vì tái đầu tư toàn bộ số tiền đó vào hoạt động kinh doanh.
Ví dụ: VNM trả cổ tức bằng tiền mặt 15% năm 2023 lần 1. Nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu VNM sẽ nhận được 1,500 đồng cho mỗi cổ phiếu đang sở hữu.
Trả cổ tức bằng cổ phiếu
Cổ tức cổ phiếu là khoản lợi nhuận mà một công ty phân chia cho các cổ đông của mình dưới dạng cổ phiếu thay vì tiền mặt. Khi công ty quyết định phát hành cổ tức cổ phiếu, các cổ đông sẽ nhận thêm cổ phiếu tương ứng với số lượng cổ phiếu mà họ đang nắm giữ.
Cổ tức cổ phiếu thường được sử dụng khi công ty muốn tái đầu tư lợi nhuận vào doanh nghiệp thay vì trả cổ tức bằng tiền mặt, nhằm giữ lại tiền mặt để sử dụng cho các dự án phát triển hoặc giảm nợ. Điều này có thể giúp tăng vốn hóa của công ty và duy trì mức giá cổ phiếu ổn định hoặc tăng lên trong tương lai.
Ví dụ: VND trả cổ tức bằng cổ phiếu với tỷ lệ 5% năm 2022 lần 1. Nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu VND sẽ nhận được thêm 5% số cổ phiếu mà họ đang sở hữu. Nếu nhà đầu tư có 100 cổ phiếu, họ sẽ nhận được thêm 5 cổ phiếu, và tổng số cổ phiếu sau khi nhận cổ tức là 105.
Trả cổ tức bằng tài sản khác
Hình thức này ít phổ biến hơn 2 hình thức trên và được quy định theo Điều lệ của mỗi công ty. Mức chi trả và loại sản phẩm chi trả cho cổ đông cũng được quy định theo điều lệ của công ty, nó có thể là các hàng hóa, thành phẩm, sản phẩm, cổ phiếu hay các sản phẩm tài chính mà doanh nghiệp trả cho cổ đông.